Energieleveranciers gaan failliet: wat betekent het voor de klanten?

De Nederlandse energiemarkt heeft het moeilijk. De afgelopen maanden gingen een aantal energieleveranciers op de fles en dat heeft ook gevolgen voor de mensen en de bedrijven die er klant zijn. Ze komen zeker niet zonder stroom te zitten, maar ze worden wellicht financieel hard getroffen. Wat er gebeurd is en wat de gevolgen zijn, is in deze blog te lezen.

Faillissementsgolf treft de Nederlandse energiemarkt

Door de hoge energieprijzen, onder andere het gevolg van de economische heropleving na de lockdowns, hebben een aantal energieleveranciers het behoorlijk moeilijk gekregen. Veel energieleveranciers schroefden hun energieaanbiedingen al terug of stopten ze volledig in de vriezer, maar voor sommige energieleveranciers was zelfs dat niet voldoende om te redden wat er te redden valt. Ze gingen onherroepelijk op de fles.

Welkom Energie

Het begon allemaal eind oktober, toen de ACM (Autoriteit Consument & Markt) de vergunning van Welkom Energie introk. Welkom Energie kreeg het eerder al financieel moeilijk, omdat de vorige winter kouder was dan normaal. Hierdoor heeft Welkom Energie veel meer moeten voorfinancieren. Dat geld zou het uiteindelijk via de eindafrekeningen wel terugkrijgen, maar het bracht de cashflow flink in de problemen. De explosief stijgende energieprijzen zorgden er daarna voor dat het resterende kapitaal als sneeuw voor de zon verdween. Daarom liet het aan de ACM weten dat het niet meer aan de vergunningsvoorwaarden kan voldoen en dat het de leveringszekerheid niet meer kan garanderen.

De ACM trok daarop de stekker uit het bedrijf en per 1 november 2021 mocht het dan ook geen gas en elektriciteit meer leveren aan hun 90.000 klanten. Op 29 oktober 2021 is het faillissement van Welkom Energie door de rechtbank Midden-Nederland uitgesproken en werd de curator aangesteld.

ENSTROGA

Niet lang na het faillissement van Welkom Energie was een tweede energieleverancier aan de beurt: ENSTROGA. ENSTROGA vertoefde al langer in financieel woelig water en had de klanten eerder een prijsverhoging voorgeschoteld. Klanten die niet akkoord gingen, zagen ineens hun energiecontract beëindigd worden. Dat mag natuurlijk niet. De ACM greep in oktober in en legde het bedrijf een dwangsom op van 15.000 euro per week.

ENSTROGA liet weten dat als het noch de prijzen zomaar kan verhogen, noch klanten de deur kan wijzen, het niet langer kan opereren. En zo geschiedde. Begin november vroeg het aan de ACM om de leveringsvergunning in te trekken. De ACM ging akkoord met het verzoek van deze kleine energieleverancier met minder dan 500 klanten.

Allure Energie

Midden november voegde Allure Energie zijn naam ongewild aan dit lijstje toe. Het vroeg aan de ACM om de leveringsvergunning in te trekken en het vroeg zelf het faillissement aan bij de rechtbank. De ACM vond dat de energieleverancier met ongeveer 600 klanten inderdaad niet langer in staat was om op een betrouwbare wijze elektriciteit en gas te leveren en trok de vergunning daarop in.

Bij Allure Energie deelde men wel mee dat het staken van de handelsactiviteiten niks te maken had met de hoge energieprijzen, noch met de organisatorische bekwaamheid. Volgens hen was het louter het gevolg van een interne juridische strijd tussen de aandeelhouders, waardoor het onmogelijk werd om de dienstverlening voort te zetten.

Anode Energie

Begin december was Anode Energie aan de beurt. Het bedrijf meldde aan de ACM dat het het faillissement zou aanvragen en het vroeg om de leveringsvergunning in te trekken. De ACM oordeelde dat Anode Energie niet langer kan garanderen dat het op een betrouwbare manier energie kan leveren aan de ongeveer 14.000 klanten en trok de vergunning in.

Van de 14.000 klanten waren er ongeveer 5000 rechtstreeks klant bij Anode Energie, de 9000 andere klanten waren via wederverkopers als Green Dutch Energy en Gezinsenergie klant bij Anode Energie. Bij Anode Energie vertelden ze dat ze in de problemen zijn gekomen door de hoge energieprijzen.

Sepa Green Energy

Op 13 december 2021 volgde Sepa Green Energy, dat zo het vijfde Nederlandse energiebedrijf werd dat in 2021 failliet is gegaan. Sepa Green Energy telde ongeveer 20.000 klanten. Het gaat zowel om consumenten als om kleinzakelijke afnemers.

Het bedrijf liet de inkoop van energie, ook wel sourcing genoemd, uitvoeren door het bedrijf Energie I&V.; Energie I&V;, dat recent nog zware boetes kreeg opgelegd omdat het zonder toestemming kleinverbruikers had overgenomen van een andere energieleverancier, maakte deel uit van de groep van Anode Energie. Anode Energie was eerder al in de problemen gekomen, zoals hierboven te lezen is. Op 6 december 2021 sprak de rechtbank Rotterdam het faillissement van Energie I&V; uit en werd er een curator aangesteld. In zijn neergang sleurde Energie I&V; dus ook Sepa Green Energy mee.

Gevolgen van het faillissement van een energieleverancier

Als een energieleverancier failliet gaat, komen de klanten niet zonder stroom of gas te zitten. Tot daar het goede nieuws, want verder kan een faillissement heel wat nare gevolgen hebben. Klanten die nog geld tegoed hebben, zijn het mogelijk geheel of gedeeltelijk kwijt. Bovendien krijgen ze te maken met een nieuwe energieleverancier die misschien wel minder gunstige energiecontracten voorschotelt.

Klanten blijven energie krijgen

Bij het uitspreken van een faillissement wordt er een curator aangesteld die het faillissement moet afronden. De curator moet zoveel mogelijk geld verzamelen om de schuldeisers te betalen. Ook de klanten van een energieleverancier hebben waarde en kunnen worden verkocht. De curator krijgt gedurende een periode van maximaal twintig werkdagen, de zogeheten vensterperiode, tijd om het klantenbestand aan een andere energieleverancier te verkopen. Gedurende deze periode mogen klanten niet overstappen.

Als de curator hier niet in slaagt, wordt automatisch de standaardrestverdelingsregeling toegepast. De klanten worden dan automatisch aan andere energieleveranciers overgedragen die ze verplicht moeten accepteren. De klanten hoeven hier zelf niks voor te doen en krijgen een bericht van de energieleverancier aan wie ze werden toebedeeld. Deze restverdeling gebeurt naar rato van het aantal kleinverbruikers die de energieleveranciers hebben. Grotere energieleveranciers krijgen dus meer klanten toebedeeld dan kleine energieleveranciers. Deze restverdeling wordt gecoördineerd door de landelijke netbeheerders. Bij deze overdracht zal de nieuwe leverancier de eigen voorwaarden en tarieven toepassen.

Bij ENSTROGA deed zich een bijzondere situatie voor. De energieleverancier had namelijk eenzijdig de energiecontracten van ongeveer 300 klanten beëindigd, omdat ze niet akkoord gingen met een voorgestelde prijsverhoging. Omdat deze contracten onterecht werden beëindigd, vallen ook zij onder de restverdelingsregeling. Ook deze klanten krijgen dus automatisch een nieuwe energieleverancier toegewezen.

Als klant van een failliete energieleverancier is het niet mogelijk om zelf een nieuwe energieleverancier te kiezen. Wel zijn overgedragen klanten niet verplicht om bij de toegewezen energieleverancier te blijven. Ze kunnen het nieuwe energiecontract gewoon opzeggen. Er geldt dan een opzegtermijn van 30 dagen.

In uitzonderlijke gevallen kan de ACM een afwijking van de standaardrestverdelingsregeling toestaan. Dat kan bijvoorbeeld als twee vergunninghouders deel uitmaken van eenzelfde groep en de ene vergunningshouder de klanten van de andere vergunningshouder wil overnemen. Voor de continuïteit van de dienstverlening en in het belang van de klanten is het vaak beter dat een zuster- of een dochteronderneming de klanten overneemt. Energieleveranciers dienen zelf om een uitzondering te vragen. De ACM bekijkt dit geval per geval.

Contractvoorwaarden kunnen minder gunstig zijn

Wanneer klanten worden overgedragen aan een andere energieleverancier, hoeft de nieuwe energieleverancier hen niet hetzelfde energiecontract voor te schotelen. Klanten die voor de oplopende energieprijzen een gunstig energiecontract hadden bij hun intussen failliete energieleverancier, zijn nu verbonden aan energiecontracten met hogere energieprijzen. Het staat hen vrij om over te stappen naar een andere energieleverancier, maar ook daar hanteren ze uiteraard de nieuwe tarieven. Hierdoor zullen deze klanten nu meer moeten betalen voor hun elektriciteit en gas.

Openstaande facturen betalen

Wanneer een energieleverancier failliet wordt verklaard, zal de curator alle openstaande vorderingen innen. De curator zal de eindberekening maken en zal de ex-klanten vragen om indien nodig bij te betalen. Dit geld wordt gebruikt om de schuldeisers van de failliete onderneming te betalen. Het is dus niet zo dat een faillissement betekent dat een vroegere klant de rekeningen niet langer hoeft te betalen. Meer zelfs: een curator handelt in het belang van de schuldeisers en claimt alles waar hij recht op heeft. Waar een bedrijf omwille van klantvriendelijkheid bepaalde verhogingen kan kwijtschelden, zal een curator dat niet doen.

Geld terugkrijgen van de failliete energieleverancier

Met behulp van het verzamelde geld zal de curator trachten om de schuldeisers zoveel mogelijk terug te betalen. Als een klant geld tegoed heeft van het failliete bedrijf, dan is zo’n klant een van de schuldeisers die mogelijk geld zal krijgen van de curator. Een tegoed kan bijvoorbeeld ontstaan omdat een klant te hoge termijnbedragen vooruit heeft betaald, nog recht had op een welkomstbonus of recht had op een cashbackkorting.

Eigen aan het faillissement is dat er onvoldoende geld is om alle schuldeisers terug te betalen. De manier en de volgorde waarop de curator de schuldeisers betaalt, is wettelijk geregeld. Hierbij hebben sommige schuldeisers voorrang, zoals de personeelsleden van het bedrijf en de hypotheekverschaffer. Enkel als er nog geld overblijft voor de schuldeisers zonder voorrang, zoals de klanten die er energie afnamen, zullen ze een vergoeding krijgen. De kans is echter groot dat er onvoldoende geld overblijft om hen (volledig) te vergoeden.

Andere regels voor grootverbruikers

De hierboven aangehaalde regels gelden enkel voor consumenten en kleinzakelijke afnemers. Dit zijn klanten die een gasaansluiting hebben van maximaal 40 kubieke meter per uur of een elektriciteitsaansluiting van maximaal 3 x 80 A. De levering aan grootverbruikers valt niet onder het ACM-vergunningsstelsel en de eerder beschreven standaardrestverdelingsregeling wordt daarbij niet toegepast. Dit is onder meer relevant voor de klanten van Sepa Green Energy, dat ook aan grootverbruikers leverde. Zonder verder in detail te treden, mogen ook deze grootverbruikers echter rekenen op een doorlopende gas- en elektriciteitslevering. TenneT (elektriciteit) en GTS (gas) zorgen er via een afwijkende procedure voor dat deze grootverbruikers energie blijven krijgen.