Alles over precariobelasting en precariorechten

Precariobelasting is een belasting die gemeenten kunnen heffen over het gebruik van openbare grond. Men spreekt soms van precariorechten, vanuit waar de belastingheffing voortkomt. Precariobelasting kan slaan op diverse objecten in de openbare ruimte, waarbij een grof onderscheid gemaakt kan worden tussen objecten boven en onder de grond.

Boven de grond kan gedacht worden aan onder meer een terras van een café, een luifel en vlaggen. Voor de energiemarkt kijkt men echter naar objecten onder de grond: buizen en elektriciteitskabels.

Heffing van precariobelasting

Precariobelasting wordt geheven door afzonderlijke gemeenten, waarbij er geen vaste landelijke wettelijke tarieven worden voorgeschreven. Hierdoor bestaan er soms flinke verschillen in de hoogte van de precariobelasting tussen naburige gemeenten.

De belastingplichtige bij precario is de houder van het object dat zich in de openbare ruimte bevindt. In het geval van elektriciteitskabels zijn de diverse netbeheerders belastingplichtig. Zij betalen de belasting aan de gemeente, die de opbrengst vervolgens, in tegenstelling tot veel andere belastingen, vrij kan besteden.

Hoewel huishoudens dus niet belastingplichtig zijn voor elektriciteitskabel die naar de woning lopen, zijn het vaak wel de huishoudens die indirect de precariobelasting grotendeels betalen. De kosten van de belasting worden via de netbeheerders en energiebedrijven doorgaans verrekend in de totale energieprijs.

Verhoging energieprijs voor afnemers stroom

Wanneer een gemeente besluit om precariobelasting voor ondergrondse objecten te verhogen, draait in eerste instantie de netbeheerder en hiermee het energiebedrijf op voor de kosten. Dit leidt tot een verminderde opbrengst voor het energiebedrijf. Omdat de energieprijzen wettelijk redelijk strikt vastliggen, kan dit betekenen dat een energiebedrijf door deze belastingverhogingen in de problemen komt.

Om dit op te lossen pogen netbeheerders en energiebedrijven de energieprijs evenredig te verhogen voor klanten. Zij moeten de Autoriteit Consument en Markt (ACM) toestemming vragen om de prijs te verhogen. De ACM bepaalt vervolgens of de voorgestelde prijsverhoging redelijk is en bovendien gerechtvaardigd.

Lokale precariobelasting bemoeilijkt situatie
Er zijn echter enkele bemoeilijkende factoren. Omdat de hoogte van de precariobelasting per gemeente bepaald wordt, maar de energieprijs doorgaans hetzelfde is in een hele regio, zouden inwoners van gemeenten zonder belastingverhoging ook moeten opdraaien voor het handelen van een naburige gemeente.

Tot en met 2016 bestond hier geen oplossing voor. Sinds 1 januari 2017 mogen gemeenten de precariobelasting wettelijk echter niet meer verhogen.

Verhogingen precariobelasting afgeschaft
Hoewel dit op de lange termijn het dilemma oplost, is een gevolg dat diverse gemeenten de precariobelasting op de valreep verhoogd hebben in aan het einde van 2016. De gevolgen hiervan, zoals een stijging van de energieprijs voor consumenten, kunnen hierdoor nog na 1 januari 2017 voelbaar zijn voor huishoudens.