Klimaat als Kans

Klimaat als Kans was een reizende tentoonstelling over klimaatadaptatie in Nederland. De klimaattentoonstelling werd op 20 september 2010 geopend door toenmalig minister van VROM Tineke Huizinga. Met honderden projecten door het hele land paste Nederland zich aan de klimaatverandering aan. Dit gebeurde met name langs rivieren, de kust en in de polders, maar ook in stedelijke gebieden. Klimaat als Kans liet met enkele voorbeelden zien hoe de klimaattransitie in Nederland eruitziet. Met de tentoonstelling wilden de initiatiefnemers beleidsmakers, bestuurders en bedrijven laten zien hoe Nederland mooier en beter ingericht kan worden als antwoord op de klimaatverandering.

Klimaatadaptatie bij nieuwe projecten

Met name bij nieuwe projecten in de ruimtelijke ordening is klimaatadaptatie belangrijk. Hoewel de sterkste effecten van de klimaatverandering waarschijnlijk pas over 30 tot 60 jaar merkbaar zullen zijn, is het belangrijk om hier nu al op in te spelen. Dit voorkomt problemen en extra kosten in de toekomst.

Voor veel bedrijven en beleidsmakers is het niet geheel duidelijk wat klimaatadaptatie inhoudt en hoe dit in de praktijk kan worden gebracht. Projecten moeten duurzamer worden in energieverbruik en het klimaat minder belasten, maar ook beter beschermd worden tegen natuurverschijnselen. De stichting Kennis voor Klimaat selecteerde voor de tentoonstelling enkele projecten waarbij klimaatadaptatie goed naar voren komt.

IJsselsprong: Naar verwachting gaat de IJssel in de toekomst veel meer water te verwerken krijgen dan nu het geval is. Hierop moet geanticipeerd worden om problemen in de toekomst te voorkomen. In het kader van dit toekomstbeeld zijn onder andere dijken verlegd en grotere bufferzones aangelegd. Dit moet overstromingen tot ver na 2015 voorkomen. Ook bij de aanbouw van nieuwe woonwijken en infrastructuur is rekening gehouden met klimaatveranderingen.

Sarsven en de Banen: Een ander project dat tentoongesteld wordt bij Klimaat als Kans is het project tegen verdroging in het gebied Sarsven en de Banen. Het gebied Sarsven en de Banen heeft al meer dan 100 jaar te maken met een verdroging van de bodem. Door klimaatveranderingen zal deze verdroging doorzetten. Dit kan serieuze gevolgen hebben voor aangrenzende intensieve landbouw. Om dit te voorkomen, worden er maatregelen getroffen die uitdroging moeten voorkomen. Eén van deze maatregelen is het verhogen van het waterpeil in het gebied. Ook wordt er meer natuur aangelegd, waardoor verdroging op een natuurlijke wijze voorkomen wordt.

Watergraafsmeer: Het project bij Watergraafsmeer betreft een grote stadswijk waar in de toekomst vanwege de lage ligging een overstromingsgevaar dreigt. Omdat het gebied dichtbebouwd is, kan het gebied niet verhoogd worden. Eén van de maatregelen die bij Klimaat als Kans getoond wordt, is een plan om meer groen te introduceren in het gebied. Ook wordt regenwater in nieuwbouwprojecten vertraagd afgegeven aan de bodem, waardoor de bodem niet snel verzadigd raakt.

Maasvlakte 2: De tweede Maasvlakte is een enorm project in het Rotterdamse havengebied dat met name in de toekomst zeer belangrijk wordt voor de Nederlandse economie. De tweede Maasvlakte ligt buiten de dijken en is hierdoor extra vatbaar voor overstromingen als gevolg van de stijgende zeespiegel. Om deze reden wordt de tweede Maasvlakte vijf meter boven NAP gebouwd. Ook wordt een zeer moderne zeewering gebouwd die zich kan aanpassen op een stijgende zeespiegel.

Doel Klimaat als Kans

De tentoonstelling Klimaat als Kans laat op een duidelijke manier zien hoe overal in het land klimaatadaptatie kan plaatsvinden. Niet alleen heeft Klimaat als Kans verschillende projecten rond klimaatadaptatie in kaart gebracht, ook is er onderzoek gedaan naar de voordelen van klimaatadaptatie. Op basis hiervan zijn aanbevelingen gedaan voor beleidsmakers en bedrijven:

  • Maak klimaatadaptatie vanaf het begin onderdeel van een project

  • Investeer in kennis via co-creatie

  • Pak projecten integraal op

  • Veranker genomen besluiten zo snel mogelijk

Met deze maatregelen moet het proces van klimaatadaptatie een prominentere rol krijgen in nieuwe projecten en daarnaast op een betere en efficiëntere manier onderdeel worden van de projecten.